Şirkətlərin alıcılarına satdıqlarını iki qrupa ayırıram:
- İstehsal sahəsində olanlar: Məhsul və şirkət imicini
- Xidmət sahəsində olanlar: Xidmət və şirkət imicini
Şirkət imicini hər iki halda ümumi qəbul edərsək bu mövzuda danışmağa dəyər sayıram. İmic şirkət və qurumların hər şeyidi, varlığıdı, “olmazsa olmaz” kateqoriyasından olan faktorlardandır. Bir halda ki, siyasi partiyaların və ya sosial qurumların belə imicini qurduğu və bərkitdiyi bir dünyada yaşayırıq, deməli CRM (müştəri əlaqlərinin idarə edilməsi) üçün bünövrədir. Düşünün, elə bir təxəyyül olsaydı ki, “corporate identity” məvhumu var olmasaydı məhsul və xidmətləri bir birindən ayırmaq istehlakçı üçün ağıllı başlı problem olardı, seqmentasiya deyə xitab etdiyimiz məvhum isə sıfıra bərabər olardı. Bu saat hər hansı bir FORD markalı avtomobil ilə, onun seqmentində rəqabət aparan Koreya istehsalı avtomobil arasında funksional hec bir ciddi fərqdən söhbət gedə bilməz. “Müharibə” yalnız markalar və brendlər arasındadır.
Bu “müharibədə” silah olaraq istifadə olunan marka dəyərinin qurulmasında korporativ kimlik əsas mövqedə dayanır. Mən sizə brand building haqqında uzun uzadı danışmayacağam. Bu günki yazımın əsas məqsədi bu işin texniki-vizual tərəfidir.
Korporativ kimliyə ümumi olaraq, firma blankı, vizitkart, yaxa kartı, zərf kimi vacib istifadə olunan daşıyıcılar daxildirlər. Hansı ki, öz növbələrində iş sahəsinə görə dəyişə bilərlər. Bu daşıyıcılar şirkətin identifikasiyasını özlərində tam olaraq əks etdirməlidirlər və stil baxımdan eyni olmalıdırlar.
Burada bir neçə yazılmış və yazılmamış qızıl qayda var:
1. İş sahəsinə görə qruplaşma – korporativ kimliyi yaradanda mütləq fikir vermək lazım olan məqamdır. Məsələn, qızıl və zəgərlik sahəsində fəaliyyət göstərən markaların çox hissəsi oxşar rəng və stilin istifadəçisidirlər. Burada qruplaşma brendin daxil olduğu seqmentə görə yox, iş sahəsinə görə müəyyən edilir. Lakin tam əksini olan sahələr də var hansı ki, rəng və ya stil şirkət fəlsəfəsi, mənsubluq və ya tamamən fərqli cəhətə görə müəyyən olunur. Başqa sözlə desək, “İş sahəsinə görə qruplaşma” meyarı araşdırma tələb edir.
2. Kimlikdə dolğun informasiya – dedikdə nəzərdə tutduqlarım, print və production xətalarından qaça bilmək üçün lazım olan informasiyadır. Məncə korporativ kimlikdə mütləq, istifadə rənglərinin kodları ayrı-ayrı sistemlərə görə dəqiq göstərilməlidirlər. Məsələn çap üçün nəzərdə tutlan rənglər WEB üçün istifadə olunmamalıdır.
3. Gələcəyi düşünək –” Success is not final, failure is not fatal” – Winston Churchill` in dediklərini doğru qəbul etsək, deməli biznesimizin gələcək inkişafını nəzərə almalıyıq. Heç bir sahibkar və ya investisiya sahib(lər)i quracağı işi bu “müharibədə” uduzmaq üçün qurmur. Bu o deməkdir ki, brendin gələcəiyini düşünmək lazımdır. Yaxın və uzaq gələcəkdə ola biləcək restyle, rebranding işlərini öncədən məqbul ola biləcək şəkildə işə başlamaq lazımdır. istər qablaşdırmada, istər digər korporativ bəndlərdəki xətanı düzəltmək baha başa gələ bilir.
4. Vizual balansın qorunması – hansı ki, bu balans seqmentimizi müəyyən edir, satışlarımıza təsir edir, əməkdaşlarımızı motivasiya edir.
5. İcra məsələləri – texnik qrupun (dizayn studiyası, reklam agentliyi və s.) hazırladığı “kimliyi” verilmiş qaydalara görə, varsa əgər “brand book“a görə hazırlamaq. Əlbəttə ki, burada uğur qazanmağın yolu kimlik yaratmaq prosesinin texniki tərəfi marketinq mütəxəsislərinin nəzarəti altında və iş bitdikdə isə reklam production mütəxəsislərinin təhvil alması prosesi ilə tənzimlənməlidir.
6. Kimliyin qorunması – Kiçik bizneslərdə ən çox rast gəlinən xətalardandır. Loqo istifadə qaydalarının hər addımda taptalanması, korporativ rənglərin müəyyən olunmaması və ən əsası bu prosesə nəzarət edənin uyğun kadrın yox, bilavasitə şirkət yönəticisinin olması kimi amillər bura aid edilir. Belə ki, bu işlərə nəzarəti aparmaqda çətinlik çəkiriksə, ixtisasımız və bilik səviyyəmiz buna imkan vermirsə, biznesimiz o qədər kiçikdirsə ki, marketinq mütəxəsisi kimi əlavə vakant yeri aça bilmirik o zaman bu işlərə nəzarəti “outsource” etmək ən düzgün yoldur.
Dünya təcrübəsində bir çox belə misal var, – Nike şirkəti ilk loqosunu 35 USD`ə, Carolyn Davidson adlı şəxsə hazırladıb. Məncə biznesimizin müvəqqəti və ya kiçik olmasına aldanıb korporativ kimlik məsələlərində ciddiyətsizlik etmək səhv addımdır.
OXUNUB:6900
Yaxşı yazıdır, əlinizə sağlıq.
Korporativ stilin tapdalanması doğrudan da en yaralı yerimizdir. Biz hər brand-book-un ön sözündə xahiş edirik və az keçmiş görürük ki, xahişimizə baxan yoxdur ))
Bu arada 71-ci ildə 35$ az pul deyilmiş belke de, bir de maraqlı olar oxuyucularınıza bəlkə. Nike Davidsona sonradan həm şirkətin səhmlərindən pay verib, həm də içində logo olan üzük. Yəni, belə müştərilər də var )))
Aygün xanım, sözünüzə qüvvət
belə müştərilər varsa da hələ biz görməmişik.
Dünyanın əziyətini çəkib və çəkdirib BB hazırladan və sonra öz qaydalarını tapdalayan reklam şirkətlərinin olduğu zəmanədə yaşayırıq.
Bizim zemanede mushteriye deyirsen logoyla oynamaq olmaz, az kechir ustunden deyir olar logolari balacalashdirib choxlu choxlu edib arxa fon duzeldek ondan)))
:))) Çəkdiyiniz misalı “Acı həqiqətlər” başlığına aid etmək lazımdır